Μετά τον Garry Kasparov και ο «τεράστιος» Anatoly Karpov βρέθηκε στην Θεσσαλονίκη. Η επίσκεψή του έγινε την Κυριακή 16 Νοεμβρίου 2016, στο πλαίσιο του σκακιστικού φεστιβάλ "Chessnale Thessaloniki 2016", το οποίο διοργανώθηκε για πρώτη φορά στην πόλη μας. Ο πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής έδωσε μια επίδειξη σιμουλτανέ στην κεντρική πλατεία του Mediterranean Cosmos απέναντι σε 28 νεαρούς σκακιστές που είχαν την ευκαιρία να τον δουν από κοντά και να παίξουν μαζί του.
 |
| Ο Anatoly Karpov κατά την επίδειξη σιμουλτανέ. |
Με αφορμή το γεγονός αυτό, παρατίθεται η «αθάνατη» παρτίδα του Karpov με αντίπαλο τον μεγάλο Kasparov. Η παρτίδα αυτή είναι η 9η από το ματς των αιωνίων για τον παγκόσμιο τίτλο το 1984. Το ματς αυτό έμεινε στην ιστορία καθώς μετά από 48 αναμετρήσεις μεταξύ των δύο γιγάντων, σε διάστημα 5 μηνών, διακόπηκε από τους διοργανωτές κάτω από αμφιλεγόμενες περιστάσεις, με τον Karpov να προηγείται με πέντε νίκες έναντι τριών του Kasparov και με τους δύο παίκτες να μετρούν 40 ισοπαλίες! Οι διοργανωτές στήριξαν την απόφασή τους στον κίνδυνο που διέτρεχε η υγεία των δύο παικτών, παρότι και οι δύο ζήτησαν επίμονα να συνεχιστεί κανονικά το ματς. Τελικά το ματς ξεκίνησε πάλι από την αρχή μερικούς μήνες αργότερα, το 1985, με τον Kasparov να αναδεικνύεται παγκόσμιος πρωταθλητής.
Karpov - Kasparov
D34 - Queen's Gambit Declined, Tarrasch
1. d4 d5, 2. c4 e6, 3. Nf3 c5, 4. cxd5 exd5, 5. g3 Nf6, 6. Bg2 Be7, 7. O-O O-O, 8. Nc3 Nc6, 9. Bg5 cxd4, 10. Nxd4 h6, 11. Be3 Re8, 12. Qb3.
Η πιο συνήθης συνέχεια εδώ είναι 12. Rc1.
12...Na5, 13. Qc2 Bg4, 14. Nf5 Rc8, 15. Bd4
μπλοκάροντας το πιόνι στο d5.
15...Bc5.
Προσπαθεί αμέσως να ξεμπλοκάρει.
16. Bxc5 Rxc5, 17. Ne3
ασκώντας πίεση στο d5. Δεν φοβάται το 17...d4, λόγω του 18. Rd1 που καρφώνει το πιόνι.
17...Be6, 18. Rd1 Qc8, 19. Qa4 Rd8, 20. Rd3 a6, 21. Rfd1 Nc4, 22. Nxc4 Rxc4.
Φυσικά το 22...dxc4 είναι αδύνατο καθώς εκθέτει τον πύργο στο d8. Με αυτόν τον τρόπο ο λευκός καταφέρνει να διατηρήσει το απομονωμένο πιόνι d5 στο παιχνίδι.
Ως γενική παρατήρηση, η στρατηγική του λευκού καθορίζεται από την τοποθέτηση σχεδόν όλων των μαύρων πιονιών σε τετράγωνα ίδιου χρώματος με αυτό στο οποίο κινείται ο Αξιωματικός τους (λευκό δηλαδή). Υπό αυτές τις προϋποθέσεις, σε ένα ενδεχόμενο φινάλε, ο μαύρος Αξιωματικός μετατρέπεται αυτόματα σε «κακό» κομμάτι. Το μακρόπνοο σχέδιο λοιπόν του Karpov είναι να οδηγήσει την παρτίδα σε φινάλε Ίππου εναντίον Αξιωματικού με μεγάλες πιθανότητες νίκης.
23. Qa5 Rc5, 24. Qb6 Rd7, 25. Rd4 Qc7
προσφέρωντας την αλλαγή των Βασιλισσών. Αυτό ευνοεί τον λευκό όπως είδαμε, αλλά ο μαύρος προσπαθεί να απαλλαγεί λίγο από την πίεση που δέχεται.
26. Qxc7 Rdxc7, 27. h3
Το άμεσο 27. Nxd5 δεν είναι καλό διότι ακολουθεί 27...Nxd5, 28. Bxd5 Bxd5, 29. Rxd5 Rxd5, 30. Rxd5 Rc2 παίρνοντας πίσω το χαμένο πιόνι και ισοφαρίζοντας τη θέση.
27...h5, 28. a3 g6, 29. e3
Σύμφωνα πάντα με τη στρατηγική που έχει επιλέξει, ο Karpov τοποθετεί τα πιόνια του σε μαύρα τετράγωνα βάζοντας τα θεμέλια για το αριστούργημα που θα ακολουθήσει.
29...Kg7, 30. Kh2 Rc4
Ο Kasparov προκαλεί το 31. Rxc4 με σκοπό να πάρει πίσω τον Πύργο μάλλον με 31...dxc4, ώστε να απαλλαγεί από το απομονωμένο του πιόνι στο d5, το οποίο βρίσκεται στο στόχαστρο των λευκών κομματιών.
31. Bf3 b5, 32. Kg2 R7c5, 33. Rxc4
Τελικά αποφασίζει να αλλάξει τους Πύργους. Αν 33...dxc4, τότε ο λευκός αποκτάει πλεονέκτημα με 34. Rd6 πιέζοντας τη βάση της αλυσίδας πιονιών του μαύρου στην πτέρυγα της Βασίλισσας. Για το λόγο αυτό,
33...Rxc4, 34. Rd4!
Ο Karpov βάζει σε εφαρμογή το βασικό του σχέδιο που είναι να μεταφέρει όπως είπαμε την παρτίδα σε φινάλε.
34...Kf8, 35. Be2
Αν τώρα οπισθοχωρίσει ο Πύργος, τότε μια καλή συνέχεια για τα λευκά είναι το 36. a4 καταστρέφοντας τη δομή του μαύρου.
35...Rxd4, 36. exd4 Ke7, 37. Na2
Ο Ίππος θέλει να πάει στο b4 για να επιτεθεί στο a6, αλλά κυρίως για να βρει το δρόμο του προς το c5 ή το e5, μέσω του d3.
37...Bc8, 38. Nb4 Kd6, 39. f3
στερώντας το e4 από τον μαύρο Ίππο και προετοιμάζοντας το h4.
39...Ng8, 40. h4 Nh6
Θέλει να πάει στο f5 ώστε να ασκήσει πίεση στο d4 που ουσιαστικά αποτελεί το μόνο προσβάσιμο στόχο για τα μαύρα.
41. Kf2 Nf5, 42. Nc2 f6, 43. Bd3
απειλώντας ξεκάθαρα να αλλάξει τον Αξιωματικό του για τον Ίππο. Εδώ η καλύτερη συνέχεια για τα μαύρα ήταν μάλλον η υποχώρηση του Ίππου στο e7 και παρά την ποιοτική υπεροχή των κομματιών του λευκού είναι δύσκολο να βρεθεί βέβαιος δρόμος προς τη νίκη. Ωστόσο, με το σκορ του ματς 3-0 εναντίον του, ο Kasparov προτίμησε να ακολουθήσει μια πιο ενεργητική γραμμή που όμως τελικά επιδείνωσε τη θέση του.
43...g5, 44. Bxf5!
Πιστός στο αρχικό του πλάνο. Αν 44. hxg5 fxg5, 45. g4 (διαφορετικά ο μαύρος απειλεί να βγάλει μακρινό ελεύθερο πιόνι με h4) hxg4, 46. Bxf5 (το fxg4 χάνει πιόνι μετά από Nh6!) Bxf5, 47. Ne3 Be6, 48. fxg4 καταλήγοντας σε μια θέση όπου ο λευκός έχει πάλι ένα μικρό πλεονέκτημα, αλλά μάλλον όχι αρκετό για να του αποφέρει τη νίκη. Η συνέχεια της παρτίδας ήταν πολύ ανώτερη.
44...Bxf5, 45. Ne3 Bb1, 46. b4!
Με την τελευταία του κίνηση ο λευκός σταματάει εντελώς την κινητικότητα των μαύρων πιονιών στην πτέρυγα της Βασίλισσας.
46...gxh4
Ήδη μέχρι το σημείο αυτό ο Karpov έχει κατασκευάσει ένα σκακιστικό αριστούργημα. Με τις γεμάτες στρατηγικό περιεχόμενο κινήσεις του, κατάφερε να εξασφαλίσει ένα σταθερά αυξανόμενο πλεονέκτημα έναντι του αντιπάλου του. Όμως, από μια «αθάνατη» παρτίδα δεν λείπει συνήθως αυτή η «μία» κίνηση, η τόσο ξεχωριστή, που μένει ανεξίτηλη στην ιστορία και στολίζει τα βιβλία με την ομορφιά της αλλά και την αποτελεσματικότητά της. Στο σημείο λοιπόν αυτό, ο Karpov έπαιξε μια από τις πιο θαυμάσιες, κατά τη γνώμη μου, κινήσεις που έχουν παιχτεί ποτέ σε φινάλε!
Η συντριπτική πλειοψηφία των παικτών στη θέση αυτή θα έπαιζε το απόλυτα φυσιολογικό 47. gxh4 επαναφέροντας την υλική ισορροπία και διατηρώντας ένα ελαφρύ στρατηγικό πλεονέκτημα, που όμως δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι μπορεί να μετατραπεί σε νίκη για τον λευκό. Ο Karpov όμως είχε άλλη γνώμη...
47. Ng2!!
Επιτρέπει στον μαύρο να πάρει και δεύτερο πιόνι με hxg3 και μάλιστα με τέμπο! Η εξαιρετική ιδέα του Karpov είναι να φτιάξει μονοπάτι για τον Βασιλιά ώστε να φτάσει στο h4 τετράγωνο και αφού πάρει το h5 πιόνι, να εισβάλει στο στρατόπεδο του μαύρου και να μαζέψει τα υπόλοιπα μαύρα πιόνια. Πρόκειται ουσιαστικά για μια ψευδοθυσία, αφού αργά ή γρήγορα ο λευκός θα ανακτήσει το υλικό που θυσίασε με αυξημένο το στρατηγικό του πλεονέκτημα.
Τώρα, αν 47...h3, 48. Nf4 h2 (Αν 48...Bf5, 49. Nxh5 κτλ), 49. Kg2, αιχμαλωτίζοντας το πιόνι και συνεχίζοντας κατόπιν στο αρχικό σχέδιο της εισβολής. Ο Kasparov προτίμησε να συνεχίσει ως εξής:
47...hxg3+, 48. Kxg3 Ke6, 49. Nf4+!
Αν 49. Kh4 Kf5, 50. Kxh5 Be4!, 51. fxe4 (ή 51. Nh4+, 52. Kf4 κτλ.) Kxe4 με ισοπαλία, καθώς ο μαύρος Βασιλιάς μαζεύει τα υπόλοιπα λευκά πιόνια με ευκολία.
49...Kf5, 50. Nxh5
Τώρα το 50...Be4 δεν δουλεύει λόγω του 51. fxe4 Kxe4, 52. Nxf6+ Kxd4, 53. Kf4 Kc4, 54. Ke3 Kb3, 55. Nxd5 Kxa3, 56. Kd4 με τον Ίππο να προστατεύει το τελευταίο, αλλά αρκετό για τη νίκη, λευκό πιόνι στο b4, και αν 56...Ka4, τότε 57. Kc5 a5, 58. Nb6+ Kb3, 59. bxa5 κτλ.
50...Ke6, 51. Nf4+ Kd6, 52. Kg4 Bc2, 53. Kh5 Bd1, 54. Kg6
αδιαφορώντας για το f3 πιόνι που αποτελούσε και τη μοναδική αδυναμία του λευκού.
54...Ke7
Δίνει εκούσια το d5 πιόνι. Ακόμη και με 54...Bxf3, 55. Kxf6 βγαίνει θεωρητικά κερδισμένο φινάλε.
55. Nxd5+ Ke6, 56. Nc7+ Kd7, 57. Nxa6
Προκαλεί εντύπωση ότι ενώ κάποια στιγμή ο Karpov έχανε δύο πιόνια, τώρα είναι δύο πιόνια πάνω!
57...Bxf3, 58. Kxf6 Kd6, 59. Kf5 Kd5, 60. Kf4
Καταφέρνει να υπερασπιστεί το d4 με τέμπο. Η υπόλοιπη παρτίδα παρατίθεται χωρίς σχόλια, καθώς η νίκη είναι καθαρά ζήτημα τεχνικής.
60...Bh1, 61. Ke3 Kc4, 62. Nc5 Bc6, 63. Nd3 Bg2, 64. Ne5+ Kc3, 65. Ng6 Kc4, 66. Ne7 Bb7, 67. Nf5 Bg2, 68. Nd6+ Kb3, 69. Nxb5 Ka4, 70. Nd6
Και στο σημείο αυτό ο Kasparov εγκατέλειψε.
Karpov - Kasparov
D34 - Queen's Gambit Declined, Tarrasch
1. d4 d5, 2. c4 e6, 3. Nf3 c5, 4. cxd5 exd5, 5. g3 Nf6, 6. Bg2 Be7, 7. O-O O-O, 8. Nc3 Nc6, 9. Bg5 cxd4, 10. Nxd4 h6, 11. Be3 Re8, 12. Qb3.
Η πιο συνήθης συνέχεια εδώ είναι 12. Rc1.
12...Na5, 13. Qc2 Bg4, 14. Nf5 Rc8, 15. Bd4
μπλοκάροντας το πιόνι στο d5.
15...Bc5.
Προσπαθεί αμέσως να ξεμπλοκάρει.
16. Bxc5 Rxc5, 17. Ne3
ασκώντας πίεση στο d5. Δεν φοβάται το 17...d4, λόγω του 18. Rd1 που καρφώνει το πιόνι.
17...Be6, 18. Rd1 Qc8, 19. Qa4 Rd8, 20. Rd3 a6, 21. Rfd1 Nc4, 22. Nxc4 Rxc4.
Φυσικά το 22...dxc4 είναι αδύνατο καθώς εκθέτει τον πύργο στο d8. Με αυτόν τον τρόπο ο λευκός καταφέρνει να διατηρήσει το απομονωμένο πιόνι d5 στο παιχνίδι.
Ως γενική παρατήρηση, η στρατηγική του λευκού καθορίζεται από την τοποθέτηση σχεδόν όλων των μαύρων πιονιών σε τετράγωνα ίδιου χρώματος με αυτό στο οποίο κινείται ο Αξιωματικός τους (λευκό δηλαδή). Υπό αυτές τις προϋποθέσεις, σε ένα ενδεχόμενο φινάλε, ο μαύρος Αξιωματικός μετατρέπεται αυτόματα σε «κακό» κομμάτι. Το μακρόπνοο σχέδιο λοιπόν του Karpov είναι να οδηγήσει την παρτίδα σε φινάλε Ίππου εναντίον Αξιωματικού με μεγάλες πιθανότητες νίκης.
23. Qa5 Rc5, 24. Qb6 Rd7, 25. Rd4 Qc7
προσφέρωντας την αλλαγή των Βασιλισσών. Αυτό ευνοεί τον λευκό όπως είδαμε, αλλά ο μαύρος προσπαθεί να απαλλαγεί λίγο από την πίεση που δέχεται.
26. Qxc7 Rdxc7, 27. h3
Το άμεσο 27. Nxd5 δεν είναι καλό διότι ακολουθεί 27...Nxd5, 28. Bxd5 Bxd5, 29. Rxd5 Rxd5, 30. Rxd5 Rc2 παίρνοντας πίσω το χαμένο πιόνι και ισοφαρίζοντας τη θέση.
27...h5, 28. a3 g6, 29. e3
Σύμφωνα πάντα με τη στρατηγική που έχει επιλέξει, ο Karpov τοποθετεί τα πιόνια του σε μαύρα τετράγωνα βάζοντας τα θεμέλια για το αριστούργημα που θα ακολουθήσει.
29...Kg7, 30. Kh2 Rc4
Ο Kasparov προκαλεί το 31. Rxc4 με σκοπό να πάρει πίσω τον Πύργο μάλλον με 31...dxc4, ώστε να απαλλαγεί από το απομονωμένο του πιόνι στο d5, το οποίο βρίσκεται στο στόχαστρο των λευκών κομματιών.
31. Bf3 b5, 32. Kg2 R7c5, 33. Rxc4
Τελικά αποφασίζει να αλλάξει τους Πύργους. Αν 33...dxc4, τότε ο λευκός αποκτάει πλεονέκτημα με 34. Rd6 πιέζοντας τη βάση της αλυσίδας πιονιών του μαύρου στην πτέρυγα της Βασίλισσας. Για το λόγο αυτό,
33...Rxc4, 34. Rd4!
Ο Karpov βάζει σε εφαρμογή το βασικό του σχέδιο που είναι να μεταφέρει όπως είπαμε την παρτίδα σε φινάλε.
34...Kf8, 35. Be2
Αν τώρα οπισθοχωρίσει ο Πύργος, τότε μια καλή συνέχεια για τα λευκά είναι το 36. a4 καταστρέφοντας τη δομή του μαύρου.
35...Rxd4, 36. exd4 Ke7, 37. Na2
Ο Ίππος θέλει να πάει στο b4 για να επιτεθεί στο a6, αλλά κυρίως για να βρει το δρόμο του προς το c5 ή το e5, μέσω του d3.
37...Bc8, 38. Nb4 Kd6, 39. f3
στερώντας το e4 από τον μαύρο Ίππο και προετοιμάζοντας το h4.
39...Ng8, 40. h4 Nh6
Θέλει να πάει στο f5 ώστε να ασκήσει πίεση στο d4 που ουσιαστικά αποτελεί το μόνο προσβάσιμο στόχο για τα μαύρα.
41. Kf2 Nf5, 42. Nc2 f6, 43. Bd3
απειλώντας ξεκάθαρα να αλλάξει τον Αξιωματικό του για τον Ίππο. Εδώ η καλύτερη συνέχεια για τα μαύρα ήταν μάλλον η υποχώρηση του Ίππου στο e7 και παρά την ποιοτική υπεροχή των κομματιών του λευκού είναι δύσκολο να βρεθεί βέβαιος δρόμος προς τη νίκη. Ωστόσο, με το σκορ του ματς 3-0 εναντίον του, ο Kasparov προτίμησε να ακολουθήσει μια πιο ενεργητική γραμμή που όμως τελικά επιδείνωσε τη θέση του.
43...g5, 44. Bxf5!
Πιστός στο αρχικό του πλάνο. Αν 44. hxg5 fxg5, 45. g4 (διαφορετικά ο μαύρος απειλεί να βγάλει μακρινό ελεύθερο πιόνι με h4) hxg4, 46. Bxf5 (το fxg4 χάνει πιόνι μετά από Nh6!) Bxf5, 47. Ne3 Be6, 48. fxg4 καταλήγοντας σε μια θέση όπου ο λευκός έχει πάλι ένα μικρό πλεονέκτημα, αλλά μάλλον όχι αρκετό για να του αποφέρει τη νίκη. Η συνέχεια της παρτίδας ήταν πολύ ανώτερη.
44...Bxf5, 45. Ne3 Bb1, 46. b4!
Με την τελευταία του κίνηση ο λευκός σταματάει εντελώς την κινητικότητα των μαύρων πιονιών στην πτέρυγα της Βασίλισσας.
46...gxh4
Ήδη μέχρι το σημείο αυτό ο Karpov έχει κατασκευάσει ένα σκακιστικό αριστούργημα. Με τις γεμάτες στρατηγικό περιεχόμενο κινήσεις του, κατάφερε να εξασφαλίσει ένα σταθερά αυξανόμενο πλεονέκτημα έναντι του αντιπάλου του. Όμως, από μια «αθάνατη» παρτίδα δεν λείπει συνήθως αυτή η «μία» κίνηση, η τόσο ξεχωριστή, που μένει ανεξίτηλη στην ιστορία και στολίζει τα βιβλία με την ομορφιά της αλλά και την αποτελεσματικότητά της. Στο σημείο λοιπόν αυτό, ο Karpov έπαιξε μια από τις πιο θαυμάσιες, κατά τη γνώμη μου, κινήσεις που έχουν παιχτεί ποτέ σε φινάλε!
Η συντριπτική πλειοψηφία των παικτών στη θέση αυτή θα έπαιζε το απόλυτα φυσιολογικό 47. gxh4 επαναφέροντας την υλική ισορροπία και διατηρώντας ένα ελαφρύ στρατηγικό πλεονέκτημα, που όμως δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι μπορεί να μετατραπεί σε νίκη για τον λευκό. Ο Karpov όμως είχε άλλη γνώμη...
47. Ng2!!
Επιτρέπει στον μαύρο να πάρει και δεύτερο πιόνι με hxg3 και μάλιστα με τέμπο! Η εξαιρετική ιδέα του Karpov είναι να φτιάξει μονοπάτι για τον Βασιλιά ώστε να φτάσει στο h4 τετράγωνο και αφού πάρει το h5 πιόνι, να εισβάλει στο στρατόπεδο του μαύρου και να μαζέψει τα υπόλοιπα μαύρα πιόνια. Πρόκειται ουσιαστικά για μια ψευδοθυσία, αφού αργά ή γρήγορα ο λευκός θα ανακτήσει το υλικό που θυσίασε με αυξημένο το στρατηγικό του πλεονέκτημα.
Τώρα, αν 47...h3, 48. Nf4 h2 (Αν 48...Bf5, 49. Nxh5 κτλ), 49. Kg2, αιχμαλωτίζοντας το πιόνι και συνεχίζοντας κατόπιν στο αρχικό σχέδιο της εισβολής. Ο Kasparov προτίμησε να συνεχίσει ως εξής:
47...hxg3+, 48. Kxg3 Ke6, 49. Nf4+!
Αν 49. Kh4 Kf5, 50. Kxh5 Be4!, 51. fxe4 (ή 51. Nh4+, 52. Kf4 κτλ.) Kxe4 με ισοπαλία, καθώς ο μαύρος Βασιλιάς μαζεύει τα υπόλοιπα λευκά πιόνια με ευκολία.
49...Kf5, 50. Nxh5
Τώρα το 50...Be4 δεν δουλεύει λόγω του 51. fxe4 Kxe4, 52. Nxf6+ Kxd4, 53. Kf4 Kc4, 54. Ke3 Kb3, 55. Nxd5 Kxa3, 56. Kd4 με τον Ίππο να προστατεύει το τελευταίο, αλλά αρκετό για τη νίκη, λευκό πιόνι στο b4, και αν 56...Ka4, τότε 57. Kc5 a5, 58. Nb6+ Kb3, 59. bxa5 κτλ.
50...Ke6, 51. Nf4+ Kd6, 52. Kg4 Bc2, 53. Kh5 Bd1, 54. Kg6
αδιαφορώντας για το f3 πιόνι που αποτελούσε και τη μοναδική αδυναμία του λευκού.
54...Ke7
Δίνει εκούσια το d5 πιόνι. Ακόμη και με 54...Bxf3, 55. Kxf6 βγαίνει θεωρητικά κερδισμένο φινάλε.
55. Nxd5+ Ke6, 56. Nc7+ Kd7, 57. Nxa6
Προκαλεί εντύπωση ότι ενώ κάποια στιγμή ο Karpov έχανε δύο πιόνια, τώρα είναι δύο πιόνια πάνω!
57...Bxf3, 58. Kxf6 Kd6, 59. Kf5 Kd5, 60. Kf4
Καταφέρνει να υπερασπιστεί το d4 με τέμπο. Η υπόλοιπη παρτίδα παρατίθεται χωρίς σχόλια, καθώς η νίκη είναι καθαρά ζήτημα τεχνικής.
60...Bh1, 61. Ke3 Kc4, 62. Nc5 Bc6, 63. Nd3 Bg2, 64. Ne5+ Kc3, 65. Ng6 Kc4, 66. Ne7 Bb7, 67. Nf5 Bg2, 68. Nd6+ Kb3, 69. Nxb5 Ka4, 70. Nd6
Και στο σημείο αυτό ο Kasparov εγκατέλειψε.
No comments:
Post a Comment