Περί βιασύνης

'Ολοι μας κάποια στιγμή έχουμε βρεθεί στην ανεπιθύμητη κατάσταση να είμαστε οδηγοί, να βιαζόμαστε να φτάσουμε στον προορισμό μας και για κάποιον ανεξήγητο λόγο τότε ακριβώς να βρίσκονται στο δρόμο μας διάφορα εμπόδια, άλλοι οδηγοί δηλαδή, τα οποία μας καθυστερούν. Φυσικά σε τέτοιες περιπτώσεις δε χάνουμε την ευκαιρία να φρεσκάρουμε λίγο τα «γαλλικά» μας, ενώ επίσης καταριόμαστε την ώρα και τη στιγμή που δε γεννηθήκαμε μόνοι σε αυτόν εδώ τον πλανήτη. Άραγε όμως είναι όντως ανεξήγητος ο λόγος για τον οποίο συμβαίνει αυτό; Μάλλον όχι. Κατά την άποψή μου υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι που εξηγούν αυτήν την παράξενη κατάσταση, ένας ψυχολογικός κι ένας φυσικός και τους οποίους θα προσπαθήσω να περιγράψω παρακάτω.

Ο πρώτος λόγος σχετίζεται με την ψυχολογία του οδηγού. Όταν κάποιος βιάζεται, καθετί που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα περνούσε απαρατήρητο τώρα κάνει έντονα αισθητή την παρουσία του. Το κάθε εμπόδιο αποκτά ξαφνικά μεγαλύτερη σημασία για τον βιαστικό οδηγό διότι ακριβώς τον καθυστερεί και συνεπώς του χαλάει τα σχέδια. Είναι έμφυτη άλλωστε η τάση του ανθρώπου να παρατηρεί συνήθως ό,τι του είναι χρήσιμο ή αντιθέτως ό,τι του είναι επιζήμιο ή τον ενοχλεί.

Ο δεύτερος λόγος προέρχεται από μια φυσική προσέγγιση και σχετίζεται με αυτό που ονομάζω Χρονική Πυκνότητα Εμποδίων (ΧΠΕ), ένα μέτρο που μετράει τον αριθμό των εμποδίων που εμφανίζονται στη μονάδα του χρόνου. Τα εμπόδια που είναι κατανεμημένα κατά μήκος της διαδρομής του βιαστικού οδηγού αποτελούν όλα μαζί ένα σύστημα αναφοράς το οποίο αν εξιδανικεύσουμε υποθέτοντας ότι όλα τα εμπόδια που το αποτελούν έχουν σταθερή και ίση ταχύτητα, τότε το σύστημα αυτό είναι αδρανειακό. Ο βιαστικός οδηγός λοιπόν τρέχει με ταχύτητα μεγαλύτερη από αυτήν του συστήματος και συνεπώς συναντάει περισσότερα εμπόδια στο δρόμο του σε σχέση για παράδειγμα με αυτά που θα συναντούσε εάν κινούταν με την ίδια με το σύστημα ταχύτητα, όπου μάλιστα στην τελευταία αυτή περίπτωση πρακτικά δε θα συναντούσε κανένα εμπόδιο. Επιπλέον είναι φανερό ότι όσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητά του τόσο περισσότερα εμπόδια θα συναντήσει. Για να γίνει αυτό πιο αντιληπτό ίσως είναι χρήσιμο να θεωρήσουμε ότι ο βιαστικός οδηγός είναι σταματημένος και τα εμπόδια τον προσπερνούν κινούμενα προς τα πίσω. Αυτή η θεώρηση ασφαλώς επιτρέπεται καθώς σε αδρανειακά συστήματα δεν έχει σημασία πιο από τα δυο θεωρείται ως σύστημα αναφοράς και η ταχύτατα τους είναι σχετική. Φυσικά το παραπάνω σύστημα όπως τονίστηκε είναι εξιδανικευμένο, ωστόσο παρόμοια συμπεράσματα θα μπορούσαν να εξαχθούν και στη γενική περίπτωση χωρίς μεγάλη απόκλιση από την προηγούμενη περιγραφή. Στο σύνδεσμο που ακολουθεί υπάρχει μια διασκεδαστική οπτικοποίηση η οποία έχει στόχο να ενισχύσει τη διαίσθηση του παραπάνω φαινομένου.

https://scratch.mit.edu/projects/114795636/

Οι δυο παραπάνω λόγοι πιστεύω πως είναι αρκετοί ώστε να αποφύγουμε τη μοιρολατρία που συνοδεύει συνήθως τέτοιου τύπου καταστάσεις βιασύνης στις οποίες είτε θεωρούμε ότι κάποια ανώτερη δύναμη για κάποιο συμπαντικό λόγο τα έχει βάλει μαζί μας είτε βλαστημάμε την τύχη μας την ιερόδουλη λες και αυτό που μας συμβαίνει είναι εξαιρετικά απίθανο και παρόλα αυτά μας συμβαίνει. Εγώ τουλάχιστον κάθε φορά που βιάζομαι σκέφτομαι τους δυο παραπάνω λόγους και κάθε φορά νιώθω όλο και περισσότερο να επαληθεύονται.